DISC-model en boek "Omringd door idioten" graag in de prullenbak dumpen

MOOI weer bewijs dat DISC-model niet wetenschappelijk is; dus burn it now

Het boek ‘Omringd door idioten’ verklaart gedrag door mensen in vier met kleur gecodeerde categorieën te verdelen – een methode waarvoor enige onderbouwing ontbreekt. Je wordt niet omringd door idioten. En laten we ervoor zorgen dat je er zelf niet één wordt.

Je wordt niet omringd door idioten, en alsjeblieft, gedraag je er ook niet als één

Donders Wonders V. Hollestein 13 mei 2024

Een paar jaar geleden kreeg ik ‘Omringd door idioten’ van Thomas Erikson cadeau. In eerste instantie was ik sceptisch (zoals ik dat ben bij alle persoonlijkheidstests), maar ik gaf het een kans, omdat het boek erg populair was. Het boek beschrijft het DISC-model, gebaseerd op een tekst uit 1928 van William Marston. Dit model beweert dat er 4 persoonlijkheidstypes zijn (blauw, rood, geel, groen) en dat iedereen één dominante kleur heeft. Er bestaat geen wetenschappelijke onderbouwing voor dit systeem, maar in ‘Omringd door idioten’ wordt dit niet als een probleem beschouwd. De belangrijkste argumenten om de lezer te overtuigen bevatten persoonlijke anekdotes van de auteur die impliceren dat het model werkt omdat het veel is gebruikt, en loze uitspraken als ‘sommige wetenschappers denken’ zonder bijbehorende referenties.

Ik wil hierover twee problemen benadrukken: het ontbreken van enige wetenschappelijke onderbouwing en de argumentatie die wordt aangehaald in zowel het boek als de interviews waarin Erikson reageert op de kritiek.

Wetenschappelijke onderbouwing is cruciaal, omdat onze eigen ervaringen niet betrouwbaar genoeg zijn om te stellen dat iets werkt. Zogenoemde ‘cognitieve biases’ zorgen ervoor dat we geneigd zijn om juist die dingen op te merken en te geloven die overeenkomen met wat we al geloven. Dit gaat ook op voor Erikson, die alleen voorbeelden noemt die bij het DISC-model aansluiten, zoals ‘de rode persoon heeft altijd haast’ of ‘de analytische blauwe persoon is altijd kalm en denkt voordat hij/zij handelt’. Wetenschappelijke ondersteuning, daarentegen, komt voort uit het systematisch testen van wat we denken. Wetenschappers hebben ook cognitieve biases – die hebben we tenslotte allemaal. Onderzoek helpt ons deze barrière te overwinnen. Dat het DISC-model na 100 jaar nog steeds geen wetenschappelijke ondersteuning heeft, laat zien dat het geen goede manier is om menselijk gedrag te categoriseren.

Het tweede probleem gaat in op de argumentatie in het boek – een probleem dat nauw verbonden is aan het probleem dat ik hiervoor aankaartte (het gebrek aan wetenschappelijk bewijs). De argumenten die worden gebruikt, benadrukken persoonlijke anekdotes en minimaliseren daarmee het belang van onderzoek. Dit is ook hoe complottheorieën, zoals de anti-vaxbeweging, persoonlijke ervaringen presenteren alsof ze belangrijker zijn dan de resultaten uit onderzoek. Om te voorkomen dat we worden meegezogen in dergelijke denkpatronen die gebaseerd zijn op persoonlijke anekdotes is cruciaal dat we dit soort argumenten leren herkennen.

Iets anders dat me opviel tijdens het lezen van dit boek was dat gedrag wordt verklaard door er simpelweg een kleur aan toe te schrijven. En dat is het dan. Er zijn voorbeelden van mensen die potentieel schadelijke dingen doen, zoals gevaarlijk rijden, zonder dat ze ergens voor verantwoordelijk worden gehouden. Het is allemaal ‘gewoon omdat hij rood is’. Dit is geen nuttige manier om het gedrag van mensen te begrijpen.

Persoonlijkheidstests zijn niet per definitie slecht en nutteloos. Er zijn situaties waarin een goede test best nuttig kan zijn. Het DISC-model, en ‘Omringd door idioten’, is daar echter geen voorbeeld van: voor de werking van het model is onvoldoende bewijs en ‘Omringd door idioten’ is voor een populairwetenschappelijk boek niet bijzonder wetenschappelijk. Wetenschappers en psychologen weten wel beter, en jij nu dus ook! Je hoeft niet langer de idioot in de kamer te zijn.