Breng meer tijd door dicht bij zee voor een betere gezondheid

In het kader van zomervakantie 2024 veel zonnig, happy, positief, vakantienieuws van Human Power Now Nieuws 2018-2024

Human Power Now Flashback Nieuws 5 juni 2023

Stokoud doktersadvies om naar zee te gaan’ is zo gek nog niet: mensen die aan de kust wonen of recreëren, zijn meestal gezonder

Scientias C. Kraaijvanger 5 juni 2023

Kustbewoners, vakantiegangers en zelfs dokters vermoeden het al langer, maar nu is het ook wetenschappelijk bewezen: wonen – en in het bijzonder tijdelijk verblijven – aan de kust kan over het algemeen geassocieerd worden met een betere gezondheid.

Dat schrijven onderzoekers in het blad Communications Earth & Environment. Ze baseren zich op een grootschalig onderzoek waaraan meer dan 15.000 mensen uit 14 Europese landen (waaronder ook Nederland) deelnamen. De deelnemers werd onder meer gevraagd naar hun mening over verschillende aan zee gerelateerde activiteiten en hun gezondheid. “We vroegen mensen allereerst naar hun algemene gezondheid,” legt onderzoeker Sandra Geiger aan Scientias.nl uit. “En vervolgens vroegen we ze hoe dicht ze bij de zee woonden en hoe vaak ze de zee in de afgelopen 12 maanden hadden bezocht. Daarnaast stelden we ze nog veel meer vragen over hun activiteiten aan de kust en de mogelijkheden en risico’s die ze daarbij zagen.” Ook werd demografische informatie (denk aan: leeftijd, inkomen, burgerlijke staat, opleiding, etc.) van alle deelnemers verzameld. En de studie schetst een vrij helder beeld. “We ontdekten dat in alle landen gold dat mensen een betere gezondheid rapporteerden wanneer ze dicht bij de zee leefden of meer tijd bij de zee doorbrachten.”

Correlationeel
Daarbij moet worden opgemerkt dat het een correlationeel onderzoek is; de onderzoekers hebben een verband gevonden tussen de gezondheid van mensen en de tijd die deze mensen nabij de kust doorbrengen. “Dus afgaand op onze studie kunnen we concluderen dat mensen die nabij de zee leven of de zee vaker bezoeken, gezonder zijn. Maar we kunnen op basis van onze studie niet concluderen dat de zee mensen gezonder maakt.” Dat gezegd hebbende, wijst Geiger erop dat er eerder wel studies zijn verschenen die op een dergelijk causaal verband hintten. Ze haalt daarbij bijvoorbeeld een studie uit 2013 aan waaruit blijkt dat Engelsen een betere gezondheid rapporteerden in de jaren waarin ze op geringe afstand (minder dan vijf kilometer) van de zee woonden.

Oud doktersadvies
Mede door dergelijk eerder verschenen onderzoek kwam de conclusie dat wonen of frequent recreëren aan de kust geassocieerd kan worden met een betere gezondheid, niet als een verrassing. “Het idee (dat een verblijf aan de kust samenhangt met een betere gezondheid, red.) is niet nieuw,” stelt Geiger. Ze wijst er in het kader daarvan onder meer op dat bijvoorbeeld Britse artsen hun rijke, ziekelijke cliënten eeuwen geleden al een verblijf aan zee adviseerden. “Maar wat ons wel verrast heeft, is de consistentie van onze resultaten: in alle 15 landen ontdekten we dat leven nabij de zee of het frequent bezoeken van de zee vaak geassocieerd kan worden met een betere gezondheid.”

Verklaring
Het onderzoek roept natuurlijk de vraag op waarom een verblijf aan zee (hetzij kort- of langdurig) geassocieerd kan worden met een betere gezondheid. Daar kan Geiger op basis van de data in haar studie geen uitspraken over doen. “Maar andere studies laten zien dat het bezoeken van de kust of langere tijd doorbrengen aan de kust geassocieerd kan worden met betere gezondheidsuitkomsten, omdat de lucht aan zee vaak minder vervuild is. En dat kan een positief effect op onze gezondheid hebben. Daarnaast moedigt een verblijf aan zee mensen aan om fysiek actiever te zijn: te watersporten, te wandelen of fietsen. En ten derde heeft water een psychologisch herstellend effect: het verbetert de stemming en vermindert stress, in een nog grotere mate dan groene ruimtes (zoals parken) dat doen. Daarnaast gaan mensen vaak met anderen naar zee. Die sociale interactie kan ook een positief effect hebben op met name de mentale gezondheid.”

Tegelijkertijd benadrukt Geiger nogmaals dat haar studie correlationeel is en dus niet bewijst dat de zee mensen gezonder maakt. Sterker nog, omdat het een correlationeel onderzoek is, kan zelfs niet worden uitgesloten dat de associatie tussen het frequent bezoeken van de zee en een betere gezondheid heel anders verklaard dient te worden. En bijvoorbeeld ontstaat doordat mensen met een slechte gezondheid (bijvoorbeeld door een chronische aandoening die de mobiliteit beperkt) de kust minder vaak bezoeken. In dat scenario vind je kort gezegd aan de kust meer gezonde mensen, omdat de ongezonde mensen wegblijven – en is de gezondere populatie aan de kust dus niet te herleiden naar de effecten van dat kustgebied zelf. Het is een scenario dat op basis van de studie van Geiger en collega’s alleen niet kan worden uitgesloten, maar in combinatie met eerdere studies niet heel aannemelijk lijkt, benadrukt Geiger. “Als ik moet gokken, denk ik dat beide processen hier een rol spelen. Een slechtere gezondheid zorgt ervoor dat mensen de kust minder vaak bezoeken én het bezoeken van de kust leidt tot een betere gezondheid.”

De associatie tussen een (lang- of kortdurend) verblijf aan de kust en een betere gezondheid kan het verlangen naar een vakantie of permanente woning aan de kust flink aanwakkeren. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd, zo realiseert Geiger – zelf woonachtig in het volledig door land omsloten Oostenrijk – zich. Gelukkig zijn er aanwijzingen dat ook in het binnenland wel wat gezondheidsvoordeel voor het oprapen ligt. “Tijd doorbrengen aan een rivier of meer of andere in het binnenland gelegen wateren kan ook een herstellend effect hebben en er bijvoorbeeld voor zorgen dat je fysiek actiever bent,” vertelt Geiger. “Hoewel persoonlijke voorkeur hierin wel een rol kan spelen. Maar er zijn studies die bijvoorbeeld laten zien dat natuurlijke geluiden je stemming kunnen verbeteren en positieve gevoelens kunnen doen toenemen. Zo worden bijvoorbeeld watergeluiden in het bijzonder geassocieerd met een lager stressniveau en een groter geluksgevoel.”

Bronmateriaal

"Consistent link between the seaside and better health" - Universität Wien
Afbeeldingen Doctor Gentle @Northsea