Je hond herkent stress eerder dan jijzelf

GESTREST? JE HOND WEET ERVAN, WANT HIJ KAN STRESS RUIKEN

Scientias V. Lammerse 29 september 2022

Als wij gestrest zijn, stoten we door middel van onze adem en zweet specifieke geuren uit, die honden opvallend genoeg kunnen herkennen en duiden.

Honden zijn uitgerust met een uitstekend reukorgaan. We vertrouwen niet voor niets op hun snuit bij het opsporen van drugs, explosieven en meer recentelijk zelfs het coronavirus. Nu blijkt dat honden nóg een ‘neusje’ voor iets hebben. Zo hebben onderzoekers aangetoond dat onze trouwe viervoeters ook onze stress kunnen ruiken.

Studie
In de studie werden 36 proefpersonen gevraagd een moeilijke wiskundige som op te lossen. Kort daarvoor en naderhand werden zweet- en ademmonsters afgenomen. De deelnemers moesten zelf aangeven in hoeverre ze zich voor en na de taak gestresst hadden gevoeld. De onderzoekers gebruikten voor het experiment alleen de monsters van de proefpersonen waarbij tevens een verhoogde bloeddruk en hartslag was gemeten.

Honden
Vervolgens was het de beurt aan de honden. Aan het experiment deden in totaal vier honden mee, namelijk Treo, Fingal, Soot and Winnie, afkomstig uit het Ierse Belfast. Alle honden waren van tevoren getraind. Zo hadden de onderzoekers hen al eerder laten kennismaken met geurmonsters die waren afgenomen van mensen die zich zowel ontspannen als gestresst hadden gevoeld. In dit stadium wisten de onderzoekers echter niet of er een geurverschil bestond dat de honden konden detecteren.

Testsessies
Tijdens de testsessies kreeg elke hond twee geurmonsters van dezelfde persoon aangereikt. Het ene monster bevatte de geur van de persoon in een ontspannen hoedanigheid terwijl het andere was afgenomen terwijl de persoon zich gestresst had gevoeld. En wat blijkt? Alle honden waren in staat de onderzoekers correct te attenderen op het gestreste geurmonster. “De bevindingen tonen aan dat wij blijkbaar verschillende geuren produceren als we gestresst zijn,” legt onderzoeker Clara Wilson uit. “Dit stoten we uit door middel van onze adem en zweet. Honden kunnen deze geur onderscheiden van de geur die we uitstoten als we ontspannen zijn. Ze kunnen dit verschil zelfs herkennen bij mensen waarmee ze nog nooit in aanraking zijn geweest.”

Reuk
Het onderzoek benadrukt dat honden geen visuele of audioprikkels nodig hebben om menselijke stress te herkennen. Het enige dat ze nodig hebben is hun snuit. “Het onderzoek levert bewijs dat honden stress kunnen ruiken in onze adem en zweet,” concludeert Wilson. “Dit kan handig zijn bij het trainen van hulphonden en therapiehonden.”

Inzichten
Volgens de onderzoekers werpt de studie meer licht op de bijzondere relatie tussen mens en hond; een band die zo’n 15.000 jaar geleden begon op te bloeien dankzij domesticatie (zie kader). “Het draagt bovendien bij aan ons begrip van hoe honden menselijke psychologische toestanden kunnen interpreteren en hoe ze daarop reageren,” stelt Wilson. Ook maken de bevindingen ons meer bewust van het vermogen van een hond om zijn neus te gebruiken om de wereld te ‘zien’.

Domesticatie van de hond
Ergens tussen 12.000 en 14.000 jaar geleden deelden honden een voorouder met wolven. Hoe zulke gevreesde en verafschuwde roofdieren veranderden in de beste vriend van de mens, is tot op de dag van vandaag een mysterie. Eén theorie suggereert dat, toen mens en wolf elkaar ontmoetten, alleen de vriendelijkste wolven door de mens getolereerd werden. Deze mochten dichtbij genoeg komen om de kliekjes van de mens op te schrokken. Terwijl de verlegenere, norse wolven honger leden, zouden deze vriendelijke wolven weleens overleefd kunnen hebben. Zij gaven genen door die hen minder angstig of agressief tegenover mensen maakten. Dit ging generatie op generatie door, totdat de afstammelingen van de wolf meesters werden in het peilen van de intenties en de staat van mensen door hun gebaren, sociale signalen en zoals nu blijkt hun geuren te ontcijferen.

Het onderzoek bevestigt volgens Helen Parks, het baasje van de twee jaar oude Engelse cockerspaniël Treo, dat honden zeer gevoelige en intuïtieve dieren zijn. “Het is enorm waardevol om ze te laten doen waar ze zo goed in zijn – hun neus gebruiken!” besluit ze