Wees duurzaamwijs en gebruik ventilatoren in plaats van airconditioning

In het kader van zomervakantie 2024 veel zonnig, happy, positief, vakantienieuws van Human Power Now Nieuws 2018-2024

Human Power Now Flashback Nieuws 21 april 2022

Ventilatoren duurzaam alternatief voor airconditioning

Radboud Recharge 20-04-2022

Uit onderzoek blijkt dat mensen door binnenshuis vaker ventilatoren in te zetten hun airconditioner minder vaak hoeven te gebruiken, zonder dat dit iets verandert aan hoe warm ze het hebben. Dit maakt de weg vrij voor minder energieverbruik en lagere uitstoot van broeikasgassen. Dit laat Australisch onderzoek zien, waaraan ook Coen Bongers van het Radboudumc heeft meegewerkt.

Met de wereldwijd stijgende temperaturen neemt het gebruik van airconditionings toe, ook in Nederland. Airco’s hebben echter een hoog elektriciteitsverbruik, geleverd door centrales die functioneren op fossiele brandstoffen. Hierdoor gaat de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2 verder omhoog, wat tot nog hogere temperaturen leidt. De onderzoekers wilden achterhalen in welke mate ventilatoren een alternatief zijn voor het gebruik van airco’s.

Uit het onderzoek, waarvan de resultaten nu zijn gepubliceerd in The Lancet Planetary Health, bleek dat elektrische ventilatoren een effectieve en duurzame keuze zijn om de lucht binnenshuis te laten circuleren, zonder dat dit ten koste gaat van het comfort. Door binnenshuis ventilatoren te gebruiken, kan de drempel waarop de temperatuur voor mensen oncomfortabel wordt, met drie tot vier graden meer worden verhoogd dan wanneer alleen airco’s worden gebruikt. Fysioloog Coen Bongers van het Radboudumc legt uit: ‘We noemen dat thermisch comfort, hoe prettig je je voelt in een bepaalde omgeving.’

Beperken uitstoot van broeikasgassen

De sleutel ligt in de fundamentele manier waarop elektrische ventilatoren werken om het menselijk lichaam te koelen in vergelijking met airco’s. Ventilatoren genereren hogere luchtsnelheden over het huidoppervlak om een hoger warmteverlies te bereiken ondanks warmere omgevingstemperaturen, terwijl airco’s op zichzelf de omgevingstemperaturen verlagen met weinig luchtverplaatsing. ‘Airco’s hebben als enig doel de luchttemperatuur te verlagen. Dat gaat gepaard met hoog verbruik van elektriciteit, die vaak geleverd wordt door energiecentrales op fossiele brandstoffen die op hun beurt bijdragen tot een verdere toename van de uitstoot van broeikasgassen’, aldus Bongers. ‘In het laatste IPCC-rapport, dat op 4 april is verschenen, lazen we opnieuw hoe belangrijk het is om die uitstoot te beperken en klimaatverandering tegen te gaan, om de doelen uit het Klimaatakkoord van Parijs in 2015 te halen. Minder airco draagt hieraan bij.’

Australië is geen Nederland, maar toch…

De situatie is niet één op één naar Nederland te vertalen, omdat de omgevingsfactoren anders zijn. Het gebruik van airco’s is in Australië meer wijdverbreid, zeker in de grote steden. En de zomertemperaturen in Australië liggen standaard boven 25°C, met uitschieters naar 40°C. In Nederland blijven deze temperaturen uitzonderlijk. Toch valt er volgens Bongers, die ten tijde van het onderzoek aan de Universiteit van Sydney werkte, wel wat te zeggen over de Nederlandse situatie. ‘Ook hier stijgt de gemiddelde temperatuur en neemt de verkoop van airconditionings toe. Hoe we ons voelen in bepaalde omstandigheden komt overeen, of we nu in Nederland of Australië wonen. Dus ook hier maakt het wel degelijk een verschil wanneer je de airco in gaat schakelen. Met een gewone ventilator bij de hand, hoeft ie minder snel en minder hoog aan.’

Dit artikel verscheen eerder op de website van het Radboudumc