Wat werkt net zo effectief tegen depressie als medicatie?

Hardlopen en zelfs wandelen net zo effectief tegen depressie als medicijnen

Scientias J. Kras 15 februari 2024

Hardlopen en wandelen zijn minstens even effectief tegen depressies als therapie of medicijnen. Opzienbarend, aangezien zo ongelooflijk veel mensen antidepressiva slikken. Zij zouden dus mogelijk beter kunnen gaan sporten.

Ongeveer 1,2 miljoen mensen gebruiken antidepressiva in Nederland, blijkt uit cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen. Daar zitten vervelende bijwerkingen aan, zoals misselijkheid, droge mond of slaperigheid. Het is bovendien lastig om weer af te bouwen. Al langer gaan er geluiden op dat beweging ook werkt tegen depressieve klachten. Nu is er een grote studie die dat inderdaad bevestigt en waarin zelfs wordt aangeraden om lichaamsbeweging net zo belangrijk te maken als behandelmethode als therapie of medicijnen.

Wandelen mag ook
Ook rustige beweging zoals wandelen of yoga heeft nut, maar hoe intensiever de training, hoe groter de voordelen, aldus de onderzoekers. Hoewel eerdere studies ook al adviseerden om sporten in te zetten in de behandeling van depressie, blijft er terughoudendheid op dit gebied bij behandelaars. Om daar verandering in te brengen zijn alle onderzoeken op een rijtje gezet, die de effecten van lichaamsbeweging bij depressie vergelijken met antidepressiva en therapie.

Lekker dansen
De wetenschappers vonden 218 relevante studies met in totaal meer dan 14.000 deelnemers met een depressie. De vergelijking leverde een aantal interessante inzichten op. Vooral dansen zorgde voor een flinke afname van depressieve gevoelens, maar ook wandelen, hardlopen, yoga, krachttraining en tai chi bleken effectief. Er waren ook nog bescheiden voordelen als lichaamsbeweging werd gecombineerd met therapie of medicijnen. Het zou dus ook naast elkaar kunnen worden gebruikt.

Verder is niet elke vorm van beweging voor iedereen even effectief. Wandelen en hardlopen blijken zowel voor mannen als vrouwen nuttig, maar krachttraining werkt beter voor vrouwen, terwijl yoga meer zin heeft voor mannen. Yoga is ook beter voor ouderen, waar krachttraining gunstiger is voor jongere mensen. En hoewel lichte fysieke activiteit, zoals wandelen en yoga zeker voordelen heeft, zijn die groter bij intensievere lichaamsbeweging, zoals hardlopen of intervaltraining. Het maakt daarbij niet uit of mensen andere ziektes hebben, hoe erg hun depressie is of dat het om individuele of groepssport gaat.

Mindful in de natuur
De onderzoekers benadrukken wel dat de kwaliteit van hun bewijs te wensen over laat, omdat er maar erg weinig onderzoeken zijn waarbij deelnemers een jaar of langer zijn gevolgd. Toch denken ze dat lichaamsbeweging van groot nut kan zijn bij depressie. De verklaring voor de positieve effecten ligt volgens hen in een combinatie van sociaal contact, mindfulness en in de natuur zijn.

“Onze bevindingen ondersteunen het al bestaande bewijs dat sporten onderdeel moet worden van de richtlijnen bij de behandeling van depressie, vooral intensieve lichaamsbeweging”, klinkt het. “Psychologen zouden deze behandeling moeten aanbieden als alternatief of aanvulling op de bekende behandelmethodes, terwijl ze zo ook nog de risico’s voor de lichamelijke gezondheid verminderen, die gepaard gaan met depressie.”

Geen zin
Ze kunnen dus lichaamsbeweging, psychotherapie of antidepressiva aanbevelen als op zich zelf staande behandelingen voor mensen met een depressie. Je zou denken dat vol inzetten op sporten de voorkeur heeft. Dat is immers niet alleen goed voor je psychische gezondheid, maar ook voor je lichaam. Bovendien heb je geen last van de vervelende bijwerkingen van medicijnen.

Toch is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Het kan voor depressieve mensen een enorme uitdaging zijn om regelmatig te sporten. Sterker nog, het zal in een aantal gevallen simpelweg niet lukken om hen aan het sporten te krijgen. Dan is het zaak dat er een alternatief achter de hand is. Maar het is dus hoe dan ook aan te raden als je je depressief voelt om te proberen in beweging te komen, al is het maar elke dag een half uurtje wandelen. Lekker met een muziekje op, zou je je zomaar eens een tikje beter kunnen voelen.