Het heelal huilt om jullie onnozele tradities die veel leed, vernietiging, vervuiling en extra belastinggeld kost

Ruimtefoto van het oudjaar: een hoop knalwerk

Scientias Y. La Riviere 31 december 2024

We sluiten het jaar 2024 af. En hoewel we vandaag ook al dé top 10 gekozen ruimtefoto’s van het jaar 2024 presenteren – de uitslag van de enquête waaraan je de afgelopen dagen kon deelnemen welteverstaan – presenteren we in deze extra tweeluik nog wat knallende foto’s om vandaag het oude jaar mee af te sluiten, en morgen het nieuwe jaar mee in te luiden. Omdat we, onder andere, zo van ruimtefoto’s houden hier op de redactie en die jullie maar wat graag laten zien!

Om met de deur in huis te vallen, of je nu wel of niet van vuurwerk houdt, te zien vanuit de ruimte is het niet. Gelukkig is er alsnog veel ‘vuurwerk’ te aanschouwen in het heelal, heel veel zelfs. En er hoeft niet eens een aansteeklont aan te pas te komen, slechts een krachtige telescoop. Wij kozen enkele foto’s uit de archieven en tellen er mee af naar nieuwjaar. Doe je mee?

5 … NGC 4214 – Het kosmische kraamfeest

De jonge sterrenhopen van NGC 4214 brengen het oudejaar tot leven met hun dynamische energie. Op 13 miljoen lichtjaar afstand vorm deze dwergsterrenstelsel een oogverblindend schouwspel van stergeboortes. In de Hubble-opname zien we een wirwar van gloeiende gaswolken, omlijst door heldere clusters. Het meest in het oog springt het hartvormige gasbubbel, opgeblazen door de intense straling van honderden massieve blauwe sterren, stuk voor stuk tienduizenden keren helderder dan onze zon. Een waar kosmisch vuurwerk!

Het spectaculaire hart van NGC 4214, waar sterren jong, heet en vol energie het heelal verlichten. Foto: NASA/ESA en The Hubble Heritage Team (STScI)

4 … WR124 – Kosmische knallen

WR124, een Wolf-Rayetster op 15.000 lichtjaar afstand, brengt vuurwerk recht uit het hart van de Melkweg. Zijn gloeiende gaswolken worden met meer dan 150.000 kilometer per uur de ruimte in geslingerd. In de chaotische structuur van de omringende nevel, genaamd M1-67, ontrollen zich klonten van miljarden kilometers groot. Een spectaculair voorbeeld van de kracht van een ster in een overgangsfase, die massa’s materiaal met ongekende snelheid uitstoot.

Een vurige explosie van gas rond de onstuimige ster WR124, een kosmisch spektakel van formaat. Foto: Yves Grosdidier (University of Montreal and Observatoire de Strasbourg), Anthony Moffat (Universitie de Montreal), Gilles Joncas (Universite Laval), Agnes Acker (Observatoire de Strasbourg), and NASA/ESA

3 … Herbig-Haro 110 – De kosmische vuurpijl

Herbig-Haro 110 lijkt haast een ruimteversie van een vuurpijl, met gloeiend heet gas dat tegen een dichte waterstofwolk botst en terugkaatst. Dit fenomeen, vastgelegd over meerdere jaren, toont de kracht van een jonge ster en haar invloed op de omgeving. Met een sierlijke curve markeert deze hemelgeiser de dramatische impact van sterrenvorming.

Herbig-Haro 110, een vurige hemelpijl, perfect voor de oudejaarsviering in de ruimte. Foto: NASA, ESA, and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)

2 … Een explosie van sterrenvorming in Orion

ALMA’s indrukwekkende beeld van de Orionnevel onthult een explosie van kleur en beweging, afkomstig van de geboorte van zware sterren. Deze kosmische vuurbal, ontstaan uit een botsing van gaswolken 500 jaar geleden, toont hoe gewelddadig de wieg van nieuwe sterren kan zijn. Blauwe en rode tinten geven de snelheid van gasstromen weer, een Dopplereffect dat duidelijk maakt hoe de materie het heelal wordt ingeslingerd.

Foto: Orion’s geboorteknal: een schouwspel van kosmische proporties. ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), J. Bally/H. Drass et al.

1 … Eta Carinae en de Homunculusnevel – De reus ontwaakt

Eta Carinae, een van de meest massieve sterren in de Melkweg, heeft een turbulente geschiedenis van uitbarstingen. Omringd door de opvallende Homunculusnevel, straalt deze ster met een lichtkracht die maar zelden wordt waargenomen. De nevel, gevormd door materiaal dat de ster bijna 180 jaar geleden uitstootte, is een dynamisch bewijs van de kracht van deze kosmische reus. Lees ook ons eerdere artikel met de titel Supernova in wording Eta Carinae geeft mogelijk een groot geheim prijs.

De Homunculusnevel en Eta Carinae: een herinnering aan een epische uitbarsting van een Melkweg-gigant. Foto: NASA/ESA Hubble, Nathan Smith (University of California, Berkeley)

0 … Helixnevel – Een kosmisch vuurwerk

De Helixnevel, op slechts 710 lichtjaar afstand, biedt een bijna surrealistisch zicht op de stervende adem van een zonachtige ster. De duizenden knopen van kometen-vormig materiaal, gedetailleerd vastgelegd in infraroodbeelden, lijken op een vuurwerkshow in de ruimte. Deze knopen, beschermd door stof en gas, herinneren ons eraan hoe schoonheid ontstaat in de laatste adem van sterren.

De Helixnevel: een spektakel van duizenden kosmische vuurpijlen, het oudejaar waardig. Alle foto’s van: NASA, NOAO, ESA, the Hubble Helix Nebula Team, M. Meixner [STScI], and T.A. Rector [NRAO]

Om stil van te raken (vinden wijzelf)…

Wij wensen jou als lezer namens ons redactieteam een uitermate gezellige en behouden jaarwisseling toe.

En alvast een prachtig 2025 gewenst.

Bronmateriaal

Afbeelding : NASA, NOAO, ESA, the Hubble Helix Nebula Team, M. Meixner [STScI], and T.A. Rector [NRAO]