Waarom voelt het zo fijn om iemand anders blij te maken met een cadeautje?

Cadeautjes geven maakt ons gelukkiger dan ze krijgen, en de wetenschap weet waarom

Scientias A. Stiru 27 december 2024

Waarom voelt het zo fijn om iemand anders blij te maken met een cadeautje?

In 2006 deden wetenschappers een opzienbarende ontdekking. Ze lieten proefpersonen in een hersenscanner liggen terwijl ze geld mochten doneren aan een goed doel. Wat bleek? Precies dezelfde hersengebieden lichten op als wanneer mensen zelf een beloning krijgen. Het gaat hier om gebieden die dopamine aanmaken, het stofje dat zorgt voor een prettig en tevreden gevoel.

Deze ingebouwde ‘beloningsreactie’ is niet toevallig ontstaan. In de oertijd moesten mensen samenwerken om te overleven. Wie gul was en wilde delen met anderen, kreeg daar vaak iets voor terug als hij zelf hulp nodig had. Zo ontstond er een soort natuurlijke balans van geven en nemen. Dit principe van ‘voor wat hoort wat’ zien we nog steeds terug in onze moderne samenleving. Als iemand ons een cadeau geeft, voelen we vaak de neiging om ook iets terug te doen. Maar er is iets bijzonders aan geven: zelfs als we weten dat we niets terugkrijgen, ervaren we vaak genoeg voldoening door het plezier dat we anderen schenken.

Een gezonder leven door vrijgevigheid

Niet alleen ons humeur knapt op van cadeautjes geven. Ook ons lichaam vaart er wel bij. Wanneer we iets geven aan een ander, maakt ons lichaam het hormoon oxytocine aan. Dit wordt ook wel het ‘knuffelhormoon’ genoemd omdat het zorgt voor een warm en ontspannen gevoel. Dit hormoon speelt een belangrijke rol bij het vormen van sociale banden en het verminderen van stress. In een ander experiment ontdekten onderzoekers zelfs dat mensen die regelmatig geld uitgeven aan anderen, een lagere bloeddruk hadden. Het effect was vergelijkbaar met het volgen van een gezond dieet of het nemen van bepaalde medicijnen.

Klein gebaar, groot effect

Betekent dit dat we allemaal dure cadeaus moeten kopen om gezond en gelukkig te worden? Gelukkig niet. Uit onderzoek blijkt dat het bedrag dat je uitgeeft niet uitmaakt. Een klein, persoonlijk cadeau kan net zoveel geluk brengen als een duur geschenk. Het gaat vooral om de gedachte die erachter zit. Een zelfgemaakt fotoalbum of een handgeschreven brief kan meer betekenis hebben dan een duur cadeau zonder persoonlijke touch. Dit komt omdat persoonlijke cadeaus laten zien dat we tijd en moeite hebben gestoken in het denken aan de ander.

Samen sterker door sociale banden

Door cadeaus te geven, bouwen we ook aan sterkere relaties. Als we iemand een geschenk geven, laten we zien dat we om die persoon geven. het creëert ook een gevoel van vertrouwen. Die sociale banden zijn op hun beurt weer belangrijk voor ons geluksgevoel.

Een ander interessant effect van geven is de invloed op ons stressniveau. Studies tonen aan dat mensen die regelmatig iets voor anderen doen, of dat nu gaat om cadeaus geven of vrijwilligerswerk, minder last hebben van stress. Dit komt deels door de aanmaak van oxytocine, maar ook doordat geven ons helpt om minder te piekeren over onze eigen zorgen.

Bovendien kan het geven van cadeaus ons zelfbeeld verbeteren. Als we zien dat we anderen blij kunnen maken met onze attenties, versterkt dit het gevoel dat we waardevol zijn voor de mensen om ons heen. Dit draagt bij aan onze eigenwaarde en algemene tevredenheid met het leven.

De magie van geven

De wetenschap heeft dus aangetoond wat veel mensen intuïtief al aanvoelden: geven maakt gelukkig. Van de dopamine die vrijkomt in ons brein tot de oxytocine die stress vermindert, ons lichaam is gebouwd om te profiteren van vrijgevigheid. Dus de volgende keer dat je twijfelt over het geven van een cadeautje: doe het gewoon. Je maakt er niet alleen een ander blij mee, maar maakt jezelf ook nog eens gezonder en gelukkiger. En dat is misschien wel het mooiste cadeau van allemaal.