Overwin je luiheid op deze unieke, simpele wijze "and just do it"

Het is geen geheim dat mensen liever een makkelijke taak doen die weinig moeite kost, dan een taak die moeilijk is. Recent onderzoek laat zien dat je deze luiheid kan overwinnen als er een mogelijkheid is om iets nieuws te leren.

Vecht tegen de luilak in jezelf

Donders Wonders P. Chen 26 juni 2023

Hoe vaak hang jij op de bank?

Iedereen is wel eens lui: we hebben dan nergens zin in en vermijden elke soort inspanning, zowel fysieke als cognitieve. Cognitieve inspanning verwijst naar dingen die je mentaal moeite kosten, zoals het oplossen van een moeilijk probleem. We vermijden dit het liefst en vinden het niet leuk om te doen, maar het is vaak wel belangrijk om succesvol te zijn op school, om nieuwe vaardigheden te leren en om hobby’s te ontwikkelen. Sommige uitdagende taken kunnen ons daarom juist boeien waardoor we in een flow komen. Wat zorgt ervoor dat we sommige taken het liefst vermijden, maar andere taken juist erg leuk vinden om te doen? De zogenaamde leervoortgang-motivatie hypothese stelt dat mensen graag moeilijke taken doen als ze ergens steeds beter in kunnen worden, en dus iets kunnen leren.

Wanneer vermijd je een taak en wanneer ga je het juist doen?

Steeds meer onderzoek laat zien dat mensen er zelfs voor kiezen om geld te laten liggen, zolang ze maar geen inspanning hoeven te verrichten. Simpel gezegd, wanneer ze moeten kiezen tussen twee opties, dan kiezen ze de makkelijkste keuze. De neiging om cognitieve inspanning te vermijden is een bekend fenomeen, genaamd cognitieve inspanningsvermijding. In een recent onderzoek, uitgevoerd bij het Donders Instituut, vroegen onderzoekers zich af of zij deze afkeer voor cognitief moeilijke taken konden tegengaan door het niveau van de inspanning aan te passen aan het individu.

Wanneer is cognitieve inspanning leuk?

Als mensen een taak doen die niet te makkelijk maar ook niet te moeilijk is dan vinden ze deze leuker. Onderzoekers vonden dat taken die een gemiddelde moeilijkheidsgraad hadden meer mogelijkheden boden om beter te worden in de taak, wat ervoor zorgde dat mensen meer betrokken waren; ze kregen bijvoorbeeld grotere pupillen tijdens het uitvoeren van de taak. In andere woorden, als mensen zeker waren over hun prestatie (of ze nou zeker waren dat ze de volgende vraag goed zouden hebben of juist zeker waren dat ze hem fout zouden hebben), was er geen onduidelijkheid meer over de uitkomst en geen mogelijkheid om hun prestaties te verbeteren. Echter, juist de mogelijkheid om hun prestaties te verbeteren stimuleerde hen om door te gaan met uitdagende taken. Wanneer er niet zo’n boost aanwezig is in een taak, dan is er niks wat opweegt tegen de nadelen van de inspanning die geleverd moet worden.

De toekomst van de psychologie van inspanning

Kunnen we inspanningsvermijding tegengaan? Het antwoord is dus: ja! De volgende keer dat je een lastige taak aan het uitstellen bent, vraag jezelf dan af of je er iets nieuws mee kunt leren. Misschien is het een makkelijke taak waar jij niet zoveel aan hebt. Of als de taak juist moeilijk en overweldigend lijkt, probeer het dan in kleine, meer overzichtelijke stappen op te delen. Dit kan de taak minder moeilijk laten lijken en een gevoel van controle geven. Plus, elke keer dat je een stap hebt afgerond, geeft het je een gevoel van voldoening. Zo blijf je gemotiveerd!