Bepaal werkstressniveau via typegedrag en nauwkeurige hantering van de muis laptop
Hoe je typt of je muis beweegt, verraadt meer over je dan je denkt
Scientias J. Kras 16 april 2023
Nog snel ’s avonds een mailtje beantwoorden, ’s ochtends vroeg meteen dat taaie rapport maar even afmaken en vlug naar huis om de kinderen op te halen, veel Nederlanders ervaren stress door hun werk. Het is belangrijk om werkstress zo snel mogelijk op te sporen, voor het uitmondt in bijvoorbeeld een burn-out. Zwitserse onderzoekers hebben daar nu iets op gevonden.
In Nederland zeggen 1,2 miljoen werknemers burn-outklachten te ervaren. Bij ruim een derde van al het ziekteverzuim is werkstress de oorzaak. In 2018 kostte dat ruim 3 miljard euro volgens cijfers van het Trimbos. Veel mensen hebben niet door dat de druk te hoog wordt. Ze modderen voort tot het te laat is. Daarom is het zo belangrijk om werkstress vroegtijdig op te sporen.
Gestrest rondklikken
Onderzoekers van de ETH Zürich hebben daartoe een handig hulpmiddel ontwikkeld waarmee op de werkvloer het stressniveau van een werknemer kan worden bepaald door te kijken naar de manier waarop hij typt en klikt met de muis. “Hoe we typen en onze muis bewegen lijkt een betere voorspeller van hoe gestrest we ons voelen op kantoor dan onze hartslag”, legt onderzoeker Mara Nägelin uit aan Scientias.nl. Ze hoopt dat zo in de toekomst werkstress eerder wordt opgemerkt en voorkomen.
In een experiment bewezen de Zwitsers dat gestreste mensen anders typen en hun muis anders bewegen dan relaxte werknemers. “Mensen die gestrest zijn bewegen hun muis vaker en minder nauwkeurig. Ook legt het muispijltje langere afstanden af op het scherm. Relaxte mensen nemen kortere, directere routes om de juiste plek op het scherm te bereiken. Daar nemen ze ook meer tijd voor”, aldus Nägelin. Maar er is meer: mensen die zich gestrest voelen op kantoor maken meer typefouten. Ze typen met horten en stoten en met veel korte pauzes. Relaxte mensen nemen minder, maar langere pauzes als ze typen.
Slechtere motoriek
“De verschillen in typen en klikken zijn niet per se erg merkbaar”, nuanceert Nägelin. “In onze studie probeerden we ook geen statistisch significante verschillen te vinden, omdat eerdere studies daar weinig succes mee hadden. Maar onze resultaten hebben wel aangetoond dat de verschillen in klik- en typegedrag groot genoeg zijn voor een machine-learningmodel om de stressniveaus van de deelnemers daaruit af te leiden.”
Er is een simpele theorie die verklaart waaróm we anders gaan typen en klikken als we gestrest zijn. “Stress heeft een negatieve impact op het vermogen van de hersenen om informatie te verwerken. Daardoor verslechteren ook onze motorische vaardigheden”, vertelt medeonderzoeker Jasmine Kerr.
Even storen
Samen met Nägelin observeerde ze negentig deelnemers, die in een lab allerlei kantoortaken moesten uitvoeren, zoals het plannen van afspraken en het analyseren van data. Ze registreerden daarbij het type- en klikgedrag van de deelnemers en hun hartslag. Daarbovenop vroegen ze de deelnemers ook meerdere keren tijdens het experiment om aan te geven hoe gestrest ze zich voelden. “Alle deelnemers voerden dezelfde kantoortaken uit tijdens het experiment, ook als ze niet gestrest waren. Zo probeerden we zoveel mogelijk de realiteit van werk na te bootsen”, aldus Nägelin.
Voor sommigen werd het experiment echter een beetje moeilijker gemaakt. Zij moesten ook een sollicitatiegesprek voeren tussendoor. Daarbij werd de helft van deze groep ook nog eens herhaaldelijk gestoord door chatberichten. De controlegroep kon niet, zoals in veel ander onderzoek gaan zitten luieren, maar moest dus dezelfde kantoortaken uitvoeren, alleen dan zonder alle interrupties.
Beter dan hartslag
De uitkomsten waren boven verwachting. “We waren verrast dat hoe de deelnemers typten en hun muis bewogen een betere voorspeller was van hoe gestrest ze waren dan hun hartslag”, vertelt Nägelin. “Modellen die enkel getraind waren om de hartslag te meten, presteerden eigenlijk slechter dan de modellen die met de muis- en toetsenborddata werkten. Theoretisch gezien is de hartslag een directere link naar de stressreactie dan gedragsdata. Een mogelijke verklaring is dat het sympathische zenuwstelsel al was geactiveerd door het gewone kantoorwerk, zelfs als de deelnemers niet gestrest waren, en dat de stressoren die we in ons experiment toevoegden relatief mild waren vergeleken met andere studies.”
Op dit moment testen de onderzoekers hun model bij Zwitserse werknemers die toestemming hebben gegeven om hun muis- en typgedrag te registreren. Ook hun hartslag wordt bijgehouden in een app, die hen tevens regelmatig vraagt naar hoe gestrest ze zich voelen. Het meten van stress op deze manier is niet zo vanzelfsprekend. “De enige manier waarop mensen onze technologie accepteren is als we kunnen garanderen dat we hun data anonimiseren en beschermen. We willen werknemers helpen om stress vroegtijdig op te sporen en geen tool creëren waarmee bedrijven hun personeel kunnen controleren”, zegt Kerr.
Zelf testen
Kunnen mensen nu ook zelf testen hoe gestrest ze zijn? Niet met deze methode, denkt Nägelin. “Ik denk nog steeds dat op dit moment de makkelijkste manier is om te pauzeren tijdens je werk en te reflecteren op hoe gestrest je je voelt. Het probleem is dat wij als mensen er niet zo goed in zijn om ons continu bewust te zijn van ons stressniveau en dat te monitoren gedurende langere periodes. We merken alleen dat we gestrest zijn als de negatieve effecten op onze psychische en fysieke gezondheid al merkbaar zijn. Het doel van ons stressregistratiesysteem is dan ook om continu objectieve feedback te leveren en zo te functioneren als een waarschuwingssysteem voor chronische stress.”
Voorkom stress
Volg preventief een van deze opties
Download hier de specifieke brochures
The Lab of Life voor volwassenen
The Lab of Life voor studenten
The Lab of Life voor scholieren
