Leer je kids te imiteren door hen eerst na te doen
Waarom je vaker je baby moet nadoen? Zodat hij jou leert imiteren. En ja, dat is heel belangrijk
Scientias J. Kras 2 oktober 2023
We zijn een stelletje na-apers. Het is dé manier waarop we leren van anderen. En dat begint al in de wieg. Volgens nieuw onderzoek leren kinderen zelfs imiteren, omdat ze zelf worden nagedaan door hun ouders.
Sociaal leren, zoals dit wordt genoemd, vormt de basis van cultuuroverdracht en heeft flink bijgedragen aan het evolutionaire succes van de mensheid. Door elkaar na te doen, hoeven we niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden via trial and error. Ga maar na: als je niet weet hoe je je veters moet strikken, leer je dat een stuk sneller door iemand anders na te doen dan door het zelf honderd keer te proberen.
ADVERTENTIE
Beleef de herfst op z'n best, midden in de natuur
Bij Center Parcs vind je nog meer om je één te voelen met de natuur en met elkaar
KoolstofneutraalInspired by
Maar het grappige is: ook imiteren moet je leren. Want hoe weet je dat het handig is om anderen na te doen als je, zoals een baby, geen idee hebt hoe dat moet? Gelukkig leren we dat razendsnel, blijkt uit onderzoek van wetenschappers van de Ludwig-Maximilians-Universität (LMU) in München, dat laat zien dat de wortels van sociaal leren al in de vroegste kindertijd liggen. “Kinderen leren te imiteren, omdat ze zelf nagedaan worden door hun ouders of verzorgers”, zegt de Duitse hoofdonderzoeker Markus Paulus.
Genegenheid, aandacht en gedragsimitatie
De onderzoekers volgden de interactie tussen moeder en kind twaalf maanden lang. De baby’s kwamen op zes maanden oude leeftijd voor het eerst in het lab en hadden er hun laatste afspraak toen ze achttien maanden oud waren. Tijdens de bezoeken mochten ze op allerlei manieren spelen. Ondertussen werd de interactie tussen moeder en kind bestudeerd.
En wat bleek: de moeders die meer genegenheid toonden in de interactie met hun kindje van zes maanden en het gedrag van de dreumes vaker nadeden, hadden een jaar later kinderen die beter waren in het imiteren van anderen.
Vorm van communicatie
In de interactie tussen ouders en kind is wederzijdse imitatie een vorm van communicatie. Ouders reageren op de signalen van hun kind, waarna ze het gedrag spiegelen en versterken. Dezelfde acties en gebaren worden gekopieerd door de baby en gaan zo heen en weer. Dit versterkt de band met de ouders en de sociale vaardigheden van het kind.
“Deze ervaringen leiden tot een connectie tussen aan de ene kant wat het kind doet en voelt, en aan de andere kant wat het ziet. Hierdoor worden belangrijke associaties gevormd. De visuele ervaring van het kind is gekoppeld aan zijn eigen bewegingen”, legt Paulus uit over het neuro-cognitieve proces.
Nature versus Nurture
Kinderen leren allerlei verschillende vaardigheden door middel van nabootsing, zoals de manier waarop je met fysieke objecten omgaat, cultureel bepaalde gebaren zoals zwaaien, maar ook een taal. “Kinderen zijn geweldige na-apers. Nabootsing maakt de weg vrij voor hun verdere ontwikkeling. Imitatie is het begin van het culturele proces richting het volwaardig mens worden”, legt Paulus uit. In de psychologie is de theorie lang in zwang geweest dat het vermogen om te kunnen imiteren, aangeboren is. De bevindingen van het LMU-team leveren belangrijk aanvullend bewijs dat deze vaardigheid niet verstopt zit in de genen, maar is aangeleerd.
Wat je erin stopt, komt eruit
Hoe goed kinderen zijn in het nadoen van anderen, is afhankelijk van de wijze waarop de ouders op de baby reageren; hoe aandachtiger en zachter de ouders zijn, hoe beter het sociale leerproces van het kind. Hierbij staat sensitiviteit voor het vermogen van de verzorger om de signalen van het kind op te pikken en er direct en accuraat op te reageren. “De gevoeligheid van de moeder is een voorspeller van hoeveel tijd zij steekt en hoe goed zij is in het nabootsen van haar kind”, vertelt collega-onderzoeker Samuel Essler uit München.
Bijzondere manier van opvoeden
Tenslotte gaan de onderzoekers ook nog in op de vraag wat ons sociale wezens maakt en welke rol de opvoeding daarin speelt. “Door deel uit te maken van een cultuur van sociale interactie, waarbij kinderen worden nagedaan, leren ze van anderen hoe onze cultuur en de sociale omgang binnen onze cultuur in elkaar steken. Dit proces is al talloze generaties en duizenden jaren bezig en heeft ertoe geleid dat de mens zich cultureel heeft ontwikkeld tot wie hij nu is”, aldus Paulus.
“Door sociaal leren hoeven bepaalde acties en technieken niet telkens weer opnieuw te worden uitgevonden, maar is een constante stroom aan culturele kennisoverdracht mogelijk. We hebben ontdekt dat het vermogen om te imiteren zelf ook een product is van het culturele leerproces, en de interactie tussen ouder en kind in het bijzonder.”
Het is dus misschien wel belangrijker dan je dacht om je baby de volle aandacht te geven. Vermoedelijk zul je onbewust zijn gedrag nabootsen, waarna hij leert jou te imiteren. Met alle positieve gevolgen van dien.
