Als 60 plusser moet me dit museumbezoek in de natuur toch extra goed doen

MUSEUMBEZOEK GOED VOOR GEZONDHEID OUDEREN. ZELFS ALS DAT EEN VIRTUEEL BEZOEKJE IS

Scientias J. Kras 16 augustus 2022

Dat een bezoek aan een museum goed is voor de gezondheid van ouderen is al best bijzonder. Maar dat een virtueel bezoek óók helpt, is pas echt opmerkelijk. Toch bleek dat uit Canadees onderzoek. 

Een groep ouderen kon tijdens de coronalockdown in Canada wekelijks een virtuele tour maken in verschillende musea. Dit zorgde voor een aanzienlijke verbetering van het welzijn, de kwaliteit van leven, mate van kwetsbaarheid en sociale isolatie bij de ouderen.

Wetenschappers weten al langer dat het vermijden van fysiek sociaal contact een groot aantal gezondheidsproblemen in de hand werkt. Zo is er meer kans op een beroerte en hartproblemen, maar ook versnelde geestelijke achteruitgang en zelfs vroegtijdig overlijden. De risico’s zijn het grootst voor ouderen, aangezien zij vaker weinig sociaal contact hebben en eenzaam zijn. De coronapandemie verergerde dit probleem, vanwege de noodzaak om afstand te houden.

Tijdens de lockdown gingen mensen noodgedwongen steeds meer thuiswerken met hulp van allerlei internettools. Dezelfde technologie is ingezet om ouderen te helpen in contact te blijven met de buitenwereld. Zo konden zij lichamelijk, geestelijk en sociaal gezond blijven, en tegelijk genieten van allerlei interactieve, culturele activiteiten. Dit is de hoopvolle conclusie van een nieuwe studie die in het vakblad Frontiers in Medicine verscheen. Het is de eerste studie die onomstotelijk aantoont dat virtueel museumbezoek de kwaliteit van leven van thuisblijvende ouderen flink verbetert.

Kwaliteit van leven en kwetsbaarheid
Een groep onderzoekers in Canada volgde in de periode van januari tot april 2022 precies 106 65-plussers uit Montreal. De helft kreeg wekelijks vanuit de luie stoel een rondleiding met gids door verschillende musea. De andere helft zat in de controlegroep en mocht niet meedoen aan virtuele culturele uitjes.

De actieve groep knapte duidelijk op van de virtuele museumtours. De 53 ouderen in deze groep gingen met sprongen vooruit wat betreft sociale isolatie, kwetsbaarheid, lichamelijk en geestelijk welzijn en kwaliteit van leven. De scores op deze vier punten waren na drie maanden significant hoger dan bij de controlegroep, volgens het onderzoeksrapport.

A painting a day keeps the doctor away
“Onze studie laat zien dat kunstactiviteiten een effectieve interventie kunnen zijn”, zegt hoofdauteur dr. Olivier Beauchet, professor aan de University of Montreal. “Activiteiten zoals deze wekelijkse interactieve virtuele museumbezoeken kunnen over de hele wereld van nut zijn. Het lijkt me een goed plan om geld vrij te maken bij musea en kunstinstellingen en dit soort projecten aan te bieden aan 65-plussers wereldwijd. Op deze manier bevorder je actief en gezond ouder worden.”

Vooral op het gebied van kwetsbaarheid was er veel vooruitgang door de 45 minuten durende tour met aansluitend een vragenkwartiertje. “Kwetsbaarheid leidt tot tal van gezondheidsproblemen en beperkingen, die een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven en het lichamelijk en geestelijk welzijn van ouderen”, legt Beauchet uit. “Hier moet de gezondheidszorg iets aan doen.”

Uit een pilotstudie in 2018 bleek al dat kunstactiviteiten heilzaam kunnen werken voor ouderen. Mede door de uitkomsten van dat onderzoek, is een internationale studie over een periode van drie jaar uitgezet om de effectiviteit te meten van interactieve kunstprojecten in verschillende landen en samenlevingen.

WHO-programma
Deze initiatieven zijn gestoeld op de aanpak van de World Health Organization (WHO) op het gebied van chronische ziekten, vertelt Beauchet. Zo heeft de WHO in 2015 het Aging and Health Program opgezet. Hierin speelt de promotie van cultuur een centrale rol, met als doel de algehele gezondheid van de deelnemers te verbeteren. Dit soort activiteiten, gericht op het voorkomen van ziekte en ongemak, vindt traditiegetrouw plaats in scholen, gemeenschapscentra en op het werk.

“Op deze manier kunnen we een grote groep mensen bereiken, maar we willen meer. Er zijn organisaties en sectoren die ons kunnen helpen door partner te worden. Zo kunnen we samen werken aan nieuwe ontwikkelingen en onderzoek op het gebied van de volksgezondheid”, aldus Beauchet. “Musea zijn in mijn ogen bijvoorbeeld heel geschikte partners. Ze weten wat er speelt in de gemeenschap en wat mensen nodig hebben. Ze zijn continu aan het kijken of de activiteiten die ze aanbieden aanslaan en wat voor nieuws er bedacht kan worden voor de doelgroep.