Heb je nu ook weer meer "biofilie" na deels afgelopen lockdown komende week? #Iloveit
Vijf levensbevestigende woorden die we weer in gebruik moeten nemen
The Conversation 21 januari 2022 Sara Pons-Sanz
Lexicograaf en tv-persoonlijkheid Susie Dent begon onlangs aan een merkwaardige, zelfbenoemde missie. Ze is vastbesloten om het woord 'respair/reparatie', dat voor het laatst werd gebruikt rond 1525, weer in het gewone gebruik te brengen.
'Respair', legt Dent uit, betekent 'nieuwe hoop; een herstel van wanhoop". Volgens haar heeft de Engelse taal een pessimistische inslag. Het heeft de neiging om de negativiteit van verschillende woorden te behouden, maar niet hun meer positieve tegenhangers. We zeggen bijvoorbeeld "onverzorgd", maar zijn vergeten dat "verzorgd" ooit ook een bijvoeglijk naamwoord was.
Woorden vallen om allerlei redenen buiten gebruik. Sommige worden verdrongen door woorden met vergelijkbare betekenissen. We gebruiken niet langer het Oud-Engelse werkwoord niman, maar hebben in plaats daarvan het Viking-equivalent "nemen" overgenomen.
Anderen vertegenwoordigen een concept, een object of een stilistische trend die zijn relevantie heeft verloren. "Butter" en zijn variant, "butteris", werden gebruikt om te verwijzen naar een hulpmiddel voor het trimmen van de hoeven van een paard voordat het beslag wordt gelegd, iets wat niet veel mensen meer doen.
Er is een directe relatie tussen een taal en de samenleving die haar gebruikt. Onze behoeften, overtuigingen en geschiedenis zijn fundamentele principes die taal vormen. Lexicografen hebben aangetoond dat de pandemie heeft geleid tot een explosie van nieuwe woorden en zinsdelen, waaronder "Blursday" en "covidiot".
Gezien de onzekerheid en spanningen die COVID-19 blijft veroorzaken, kunnen we de leiding van Dent nemen en op zoek gaan naar meer woorden om terug te brengen om de geesten van mensen op te vrolijken. Hier zijn vijf termen die zijn vastgelegd in de Oxford English Dictionary en die op verschillende manieren verband houden met het belang van het waarderen en liefhebben van zichzelf, elkaar en het leven in het algemeen.
1 Adamate: heel veel liefhebben Adamate: to love very much
Dit werkwoord is gevormd op de wortel van het Latijnse werkwoord amare, wat 'liefhebben' betekent. Er is bewijs van het gebruik ervan door toneelschrijvers in de 17e eeuw.
Amare wordt ook vertegenwoordigd door het Franse woord amant, dat 'geliefde' betekent en nu vooral in het Engels wordt gebruikt in verband met overspelige relaties. Hoewel het moeilijk is om precies vast te stellen waarom "adamate" niet populair werd, kunnen de meer negatieve associaties met de Franse lening een rol hebben gespeeld.
2 Autometrie: zelfmeting, zelfschatting Autometry: self-measurement, self-estimation
Hoewel het nog steeds wordt gebruikt in de wiskunde, in verband met het meten van de afmetingen van iets, ben ik hier geïnteresseerd in een enkelvoudig gebruik van 'autometrie' door de dichter Robert Southey. In zijn boek uit 1829, Colloquies on the Progress and Prospects of Society, waarin denkbeeldige gesprekken tussen de auteur en de sociaalfilosoof Thomas More worden beschreven. Southey gebruikt "autometrie" om te verwijzen naar de betekenis van iemands eigen oordeel: "Je beoordeelt anderen zelf", schrijft hij, "en meet ze daarom met een foutieve standaard wanneer je autometrie onjuist is."
Southey heeft het woord misschien zelf bedacht. Hij gebruikte het blijkbaar ongeveer 50 jaar eerder dan wie dan ook, en in overeenstemming met zijn geloof in het belang van het individu en dus van rechtvaardigheid en gelijkheid. In een tijd waarin we ons allemaal zoveel zorgen maken over hoe we door anderen worden gezien, vaak via onze sociale media-accounts, zouden we er goed aan doen om vaker autometrie in de zin van Southey te oefenen.
3 Biofilie: liefde voor het leven Biophilia: love of life
Dit woord is waarschijnlijk het best bekend als de titel van het zevende studioalbum van de IJslandse zanger Björk. "Biophilia" en zijn tegenhanger "necrophilia" werden in de 19e eeuw bedacht als technische termen in de psychologie. De populariteit van de term 'necrofilie' en de toenemende associatie met afwijkende seksuele praktijken zijn gestimuleerd door een aantal spraakmakende strafzaken.
"Biofilie" is daarentegen vrij beperkt gebleven tot technische discussies in de psychoanalyse. Niettemin suggereert de letterlijke betekenis ervan - liefde voor het leven - een bredere menselijke behoefte of wens om contact te maken met de natuur en levende wezens.
Een kleine jongen in een winterjas reikt omhoog om een vallend blad op te vangen in een besneeuwd landschap.
Biofilie verwijst naar de menselijke drang om contact te maken met de natuur. Kobby Mendez | Unsplash, FAL
4 Collachrymate: samen huilen Collachrymate: to weep together
COVID heeft natuurlijk de fysieke nabijheid ernstig beperkt gezien. In deze context is dit werkwoord, dat een fysieke uitdrukking van sympathie vertegenwoordigt, bijzonder resonerend.
"Adamate" en "collachrymate" zijn twee voorbeelden van woorden die rechtstreeks uit het Latijn zijn geleend (respectievelijk adamare en collacrimari) of die in de 16e en 17e eeuw zijn bedacht op basis van Latijnse wortels in een poging de expressiviteit en schoonheid van het Engels te vergroten.
Hoewel sommige van deze termen nog steeds in gebruik zijn (“abdominaal”, “abrupt”, “nauwkeurig”), hadden de meeste een zeer beperkte levensduur. Voor een groot deel kwam dit omdat het op deze manier verrijken van de taal niet naar ieders smaak was. Anderen dachten dat deze termen het begrip belemmerden en dat het Engels op zijn eigen woorden kon vertrouwen om soortgelijke betekenissen uit te drukken. Waarom zou je latrate zeggen (het Latijnse woord dat het geluid beschrijft dat een hond maakt) als je ook gewoon blaffen kunt zeggen?
5 Mesologie: de wetenschap van het bereiken van geluk Mesology: the science of achieving happiness
Dit zelfstandig naamwoord wordt sinds het einde van de 19e eeuw in wetenschappelijke teksten gebruikt. Het komt waarschijnlijk van het Franse woord mésologie, dat verwijst naar de studie van de relatie tussen een organisme en zijn omgeving.
We vinden de term echter ook eerder, rond 1830, in de geschriften van de Engelse filosoof Jeremy Bentham, in wat wel eens een ad-hocmunt zou kunnen zijn. Hij definieert 'mesologie' als het wetenschappelijk onderzoek of de tak van logica die zich bezighoudt met de middelen om geluk te bereiken.
Bentham was vooral geïnteresseerd in hoe sociale instellingen zoveel mogelijk mensen konden helpen om geluk te bereiken. Hoewel sommige van zijn suggesties even problematisch als onwerkbaar zijn (bijvoorbeeld, hoe bereken je hoeveelheden geluk?), is het een intrigerende propositie om mesologie in het huidige schoolcurriculum voor te stellen naast biologie.
De woorden die we gebruiken, kunnen ons helpen vast te stellen hoe we over onze emoties denken en deze begrijpen. De uitdrukkingen "stoom afblazen" of "mijn bloed kookt", suggereren bijvoorbeeld dat we woede associëren met hitte en in het bijzonder een kokende vloeistof. Maar woorden kunnen ook emoties oproepen. Dus nieuw leven inblazen in hoopgevende woorden kan helpen om geluk en een gevoel van welzijn te cultiveren