Education about vaccine & resistance for all people

‘Mensen weten te weinig van vaccins. Daar moet het kabinet snel wat aan doen’

BREDA/NIJMEGEN - De groep die twijfelt aan het nut van een vaccinatie tegen het coronavirus groeit. En die zal niet vanzelf kleiner worden. Een vaccinatiecampagne is op komst, maar de tijd dringt voor het kabinet gedragsverandering te bereiken, zo stelt Rick van Baaren, hoogleraar psychologie van de Radboud Universiteit in Nijmegen.

BN De Sten Ronnie Vermonden 22-11-20

Het aantal mensen dat zich wil laten vaccineren tegen corona is de afgelopen maanden gedaald. Waar in juni nog bijna driekwart (73 procent) van de mensen zei zeker of waarschijnlijk een vaccin tegen het virus te nemen, was dat in september 65 procent en is dat nu 60 procent. De afname is het grootst onder jongeren en het kleinst onder ouderen, zo bleek uit onderzoek van I&O Research.

Je zou zeggen dat iedereen staat te springen, want eindelijk is er een vaccin in zicht...

“Dat komt denk ik deels omdat het nu actueel is. Eerder was vaccineren een hypothese. Nu komt iedereen voor een keuze te staan. Dan speelt niet alleen mee wat je ervan vindt. Maar ook: hoe is de presentatie? Voelen mensen echt de vrijheid om het zelf te bepalen?”

Nu komt iedereen voor een keuze te staan.

Dan speelt niet alleen mee wat je ervan vindt

U doelt op de rol van de overheid?

“De overheid zal eerst een analyse moeten maken. Waar komt die weerstand vandaan? Er lijkt bijvoorbeeld scepsis over het effect van het vaccin op de langere termijn. Die onzekerheid en twijfel is nog weg te nemen. Maar het kabinet moet snel zijn, want anders wordt die groep met weerstand alleen maar groter.”

Vindt u dat het kabinet fouten maakt op dit gebied?

“Ja, ik vind dat ze steken laten vallen. Vooral de onzekerheid over wat het vaccin met je doet, is weg te nemen. Veel mensen weten weinig van vaccins denk ik. Het is te technisch voor ze. Dus ik zou willen adviseren: achterhaal waar mensen precies bang voor zijn. Ga met die achterliggende angsten of onzekerheden aan de gang. Het kan namelijk goed zijn dat iemand eigenlijk wel een vaccin zou willen hebben, maar het toch niet doet.”

Veel mensen weten weinig van vaccins, denk ik. Te technisch. Achterhaal waar mensen bang voor zijn en ga daarmee aan de gang

Worden ze in Den Haag wel geadviseerd op dit vlak?

“Wel als het gaat om gedrag, maar niet op het vlak van hoe gedragsverandering te bereiken. Vaak worden gedragsdeskundigen er te laat bij betrokken. Dat zou nu al moeten.”

Is het niet gewoon iets van deze tijd, die weerstand tegen vaccins? Stel, dit speelde in veertig, vijftig jaar geleden.

“Het afzetten tegen vaccinaties heeft een vlucht genomen de afgelopen jaren, dat klopt. Mensen komen bij meer (digitale) bronnen, waardoor ze in hun eigen algoritme van informatie blijven hangen. Maar die groep groeit. Dus met een analyse en aanpak van het probleem kan de overheid niet te lang meer wachten.”

Rick van Baaren is gespecialiseerd op het gebied van gedragsbeïnvloeding en overheidscommunicatie.

Foto Rick van Baaren Human Power Now