Muziektiendaagse oktober 2: welke namen herkent u van hedendaagse muziekfestivalaffiches?

Ik hou van vernieuwing en sta open voor verandering en minder voor oude tradities; mijn muzieksmaak is ook vernieuwend. Zie de conversatie n.a.v eerste namen Spaanse festival Primavera op facebook.

Lees meer over persoonlijkheid en muzieksmaak in wetenschappelijk artikel onderaan de pagina

De line-up van Primavera Sound 2025 is bekend. Tussen 5 tot 7 juni komen onder meer Charli XCX en FKA twigs, LCD Soundsystem en Sabrina Carpenter naar het festival in Barcelona. De Primavera line-up geeft doorgaans een voorproefje van de acts die we ook op festivals als Rock Werchter, Down The Rabbit Hole en Best Kept Secret kunnen verwachten.

Naast de genoemde namen zijn ook Chappell Roan, Anohni and the Johnsons, Beach House, Caribou, Fontaines D.C., Jamie xx, Wet Leg en Haim onder de grotere boekingen.

Bekijk hieronder alle namen van Primavera Sound 2025.

De ticketverkoop van Primavera Sound start op 28 oktober om 11:00 uur. Kaarten voor het hele festival gaan voor 295 euro over de toonbank.

Nederland en België

De line-up van Primavera Sound geeft een mooi eerste inkijkje in het festivalseizoen van 2025. Voor Sabrina Carpenter, Chappell Roan, LCD Soundsystem, Charli XCX, Beach House, HAIM en FKA twigs zijn dit bijvoorbeeld allemaal pas de eerste officieel bevestigde shows die ze komende zomer in Europa doen. Traditiegetrouw komen een hoop van de acts die Primavera aankondigt later in de zomer langs de festivals in Nederland en België.

Met name Best Kept Secret, Down The Rabbit Hole en Rock Werchter delen vaak veel namen met het Spaanse festival. Wie precies waar terecht komt, zullen we de komende weken gaan ontdekken.

Muziek en persoonlijkheid: waarom smaken verschillen

Scientias 19 september 2024

Stel je voor: je staat op een festival. Kijk dan eens om je heen. Er zijn zoveel verschillende mensen. De een gaat naar podium A om naar een rockband te kijken. De ander gaat naar podium B om zijn favoriete singer-songwriter te bewonderen. Zo zie je maar weer dat iedereen anders is. Nu vraag je je waarschijnlijk af wat dat met muziek te maken heeft. Heel veel volgens onderzoek van professor Dr. ter Bogt. Hij heeft namelijk gekeken naar het verband tussen persoonlijkheid en muziekvoorkeur.

De Verenigde Staten vs. Nederland
Zowel in de Verenigde Staten als in Nederland is er onderzoek gedaan naar de relatie tussen persoonlijkheid en muziekkeuze. Tussen de onderzoeken zitten kleine verschillen. Deze verschillen zijn te danken aan het feit dat in de VS naar andere muzieksoorten wordt geluisterd dan in Nederland. Zo wordt er in de VS wel geluisterd naar ‘blues’, ‘country’ en ‘folk’ door de doelgroep van studenten. In Nederland is deze muziek redelijk onbekend onder de geteste doelgroep van adolescenten (12 tot 19 jaar).

WIST JE DAT…

…het een goed idee is om tijdens een operatie naar je favoriete muziek te luisteren?

Sociaal culturele sfeer
Ieder mens heeft een andere persoonlijkheid, waardoor de muzieksmaak verschilt. Zover zeg ik niets nieuws. Maar de sociaal culturele sfeer waarin iemand zich bevindt, speelt ook een grote rol bij muziekvoorkeur. Zo zal iemand die vijftig jaar geleden geboren is een andere muzieksmaak hebben dan iemand die tien jaar geleden geboren is. Muziek die nu populair is, was dat tien jaar geleden niet. Tijd is dus een grote factor die een rol speelt. Maar locatie is dat zeker ook. Voorgaande alinea liet al zien dat er in een ander land een andere muzieksmaak ontwikkeld wordt. In het westen is de ene muzieksoort populair en in het oosten is een andere muzieksoort populair. Niet alleen de locatie, maar ook de maatschappelijke invloeden binnen een land kunnen zorgen voor verschillende muzieksmaken. Welvarendheid binnen een samenleving speelt ook een rol. Mensen met een lager inkomen zullen vaker naar volksmuziek luisteren dan personen met een hoger inkomen. Verder speelt geslacht ook een grote rol binnen de persoonlijke muziekkeuze. Zoals professor ter Bogt het mooi verwoord: “vrouwen houden over het algemeen meer van melodische muziek dan mannen, die meer van hardere muziek houden”.

Invloed op muzieksmaak
De ontwikkeling van muzieksmaak vindt plaats in het begin van de adolescentie, rond je dertiende levensjaar. In deze periode worden de kinderen zowel beïnvloed door hun leeftijdsgenoten als door hun ouders. Tijdens de opvoeding krijgt het kind ook het een en ander mee van de muzieksmaak van de ouders. In de meeste gevallen gaat het om klassieke muziek. Niet iedereen zal klassieke muziek waarderen, maar een gedeelte zal dat op volwassen leeftijd wel doen. En dan zie je de invloed van de opvoeding terug. De meeste kinderen worden ook beïnvloed door leeftijdsgenoten en de populariteit van de muziek op dat specifieke moment in hun leven. Als de adolescent eenmaal een muzieksmaak heeft ontwikkeld, zal hij of zij niet ver van huis gaan. Volgens Tom ter Bogt “blijf je meestal in de stroom die je tijdens je vroege adolescentie al interessant of leuk vindt”. Dit betekent dat je wel van favoriete artiest kunt wisselen, maar je blijft dezelfde type muziek leuk vinden. Er is echter één uitzondering en dat is “met name wanneer je ouder wordt, je gevoeliger wordt voor klassiek en jazz”.

“Wanneer je ouder wordt, word je gevoeliger voor klassiek en jazz”

The Big Five
Er zijn 5 hoofdkenmerken binnen een persoonlijkheid. Deze kenmerken worden ‘The Big Five’ genoemd. Het gaat hierbij om de volgende karakteristieken: Extraversie (extraversion), Aardigheid (agreeableness), Ordelijkheid (conscientiousness), Emotionele stabiliteit (emotional stability) en Openheid voor nieuwe ervaringen (openness to experience). Tom ter Bogt heeft in zijn onderzoek ‘The Big Five’ gebruikt om een vergelijking met de vier hoofdmuziektypen te maken. Deze typen zijn gedefinieerd naar aanleiding van een enquête onder Nederlandse jong-adolescenten. Het gaat hierbij om de volgende typen of stromingen binnen de muziek: rock (heavy metal, punk, gothic en rock), elite (jazz, klassiek, gospel), urban (hiphop, rap, soul, R&B) en pop/dance (trance, techno, top 40, hitlijsten). Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat mensen die naar het type ‘rock’ luisteren opener zijn en minder ordelijk. Mensen die naar ‘elite’ luisteren, schijnen aardiger, ordelijker en opener te zijn. Dit gaat echter ten koste van hun emotionele stabiliteit. Personen die naar ‘urban’ luisteren zijn extraverter en aardiger. Ditzelfde geldt voor personen die naar ‘pop/dance’ luisteren.

Twee uitersten binnen persoonlijkheid en muziektype
In theorie zouden mensen met twee totaal verschillende persoonlijkheden dezelfde muzieksmaak kunnen hebben. Het is niet waarschijnlijk, maar het kan wel voorkomen. Een introvert en en een extravert persoon kunnen allebei urban leuk vinden. Wel is er sprake van een verschil binnen dit genre. De introverte persoon voelt zich meer thuis in de soul, terwijl de extraverte persoon liever rap luistert. Hetzelfde type muziek, maar dan wel twee uitersten.

“Of muzieksmaak ook een genetische oorsprong heeft, moet nog onderzocht worden”

Genetica
Op de vraag of muzieksmaak ook een genetische oorsprong heeft kon Tom ter Bogt mij vertellen “dat dit gebied eigenlijk nog niet goed is verkend”. Er is een onderzoek gedaan dat heeft aangetoond dat heftige bass en heftige ritmische muziek een genetische basis zouden kunnen hebben. Veel onderzoek op het vlak van muzieksmaak en genetica is er eigenlijk niet. Dat zou een aanrader zijn voor onderzoek in de toekomst. Een andere complexe vraag is of muzieksmaak aangeboren of aangeleerd is. Het antwoord hierop is niet eenduidig. Natuurlijk is muzieksmaak aangeleerd door alle invloeden en de sociaal culturele sfeer waarin een jong adolescent zich bevindt. Sommige mensen hebben de neiging om naar complexe muziek te luisteren terwijl anderen dat niet leuk vinden. Dit zou een aangeboren aanleg kunnen zijn. Hetzelfde geldt voor of je van ritmische of rustige muziek houdt. Op het dit gebied is er meer onderzoek nodig om deze stellingen wetenschappelijk hard te maken.

Stemming
“Muziek wordt vaak gebruikt om je stemming te verbeteren of te veranderen,” volgens Tom ter Bogt. Het ene moment kan iemand heel verdrietig zijn en het andere moment weer heel vrolijk. In het vrolijke moment zal de persoon in kwestie naar andere muziek willen luisteren dan tijdens het verdrietige moment. Hiermee kunnen we zeggen dat muzieksmaak ook een momentopname is. Omdat mensen gewoontedieren zijn, zal de soort muziek die iemand leuk vindt echter niet veranderen. Je luistert naar muziek die op dat moment je stemming reflecteert binnen het type dat altijd al je voorkeur heeft. Iemand die ‘rock’ leuk vindt, zal in een verdrietig moment niet opeens naar klassieke muziek luisteren. Hij of zij luistert dan naar zachtere of gevoeligere ‘rock’ dan wanneer hij/zij vrolijk is. “Binnen het type muziek dat je leuk vindt, ga je naar andere muziek luisteren.”

Fanatieke fans
Als we gaan kijken naar de groepsverdeling zien we dat er altijd fanatieke fans tussen zitten. Deze personen luisteren over het algemeen alleen maar naar het type muziek waar zij ‘fan’ van zijn. Een andere groep vindt alle muziektypen leuk. Een schatting laat zien dat ongeveer 20% van de bevolking een hele brede muzieksmaak heeft. De overige 80% houdt van populaire muziek of is op muzikaal gebied gericht op één bepaalde muziekstroming.

Persoonlijkheid en muzieksmaak zijn allebei stabiel. Een persoonlijkheid zal niet zo snel veranderen en datzelfde geldt ook voor muzieksmaak. Er wordt vaak gedacht dat muzieksmaak verandert, omdat je op een moment in je leven iets leuk kan vinden wat je op een ander moment niet leuk vindt. Maar eigenlijk is dat niet het geval. Muzieksmaak blijft door de tijd heen tamelijk stabiel en onveranderbaar.

Bronmateriaal

Interview met professor Dr. ter Bogt

Muziektiendaagse nieuws 2

Als flashback memory voor en na de wintertijd 10 dagen Human Power Muzieknieuws in kader van het jaarlijkse muziekevenement dat steeds startte in oktober. Je kon dan ook met mooie aanbiedingen muziekdragers kopen zoals nu tijdens Recordstoreday. De stichting verzorgde ook jarenlang de uitgebreide campagnes voor de Platen-10-Daagse. Na twintig jaar (in 2002) zijn zij daarmee gestopt.