Wie begrijpt je beter: je kat of je hond?

Ontdek het hier

Wie begrijpt je beter: je kat of je hond?

Scientias M. Nowee 9 december 2023

Het is een eeuwenoude discussie onder huisdierbezitters: welke van de twee soorten is slimmer? En heeft het te maken met intelligentie of toch meer met motivatie? Onderzoekers van de Eötvös Loránd University in Hongarije zochten het uit. 

De verschillen en overeenkomsten tussen onze twee populairste huisdieren zijn al sinds mensenheugenis onderwerp van debat. Er zijn daarom al vele vergelijkende studies gedaan naar onze trouwe viervoeters. Zo blijken honden twee keer zoveel hersencellen in hun hersenschors te hebben als katten en zijn honden ook echt slimmer, maar kunnen katten weer een stuk beter voor zichzelf zorgen.

Maar welke van de twee het beste menselijke communicatiesignalen begrijpt, zoals wijzen, was nog onbekend. Een nieuwe studie vergeleek daarom hoe goed gezelschapshonden en -katten kunnen kiezen op basis van menselijke gebaren.

Wijstest
“We testten eerst katten en honden in het laboratorium – wat nogal een uitdaging was met name voor katten”, vertelt hoofdauteur Attila Salamon. In totaal brachten kattenbaasjes ruim zestig binnenhuiskatten naar de onderzoeksafdeling. De onderzoekers konden slechts met iets meer dan de helft de wijstest uitvoeren. “De rest was te verlegen of ongemotiveerd om mee te doen, zelfs wanneer we hun favoriete lekkernijen aanboden”, vertelt Salamon. De honden deden een stuk minder moeilijk. Die deden allemaal braaf mee.

Twee keuzes
De taak was in opzet heel eenvoudig: de onderzoekers plaatsten twee bakjes op de grond, waarvan er in één iets lekkers als beloning zat. De proefleider wees vervolgens steeds naar het bakje waar het eten in zat. Daarna mochten de dieren kiezen welk van de twee bakjes ze wilden bekijken. Honden bleken daar een stuk beter in te zijn. Zij vonden de beloning aanzienlijk vaker dan katten. Collega onderzoeker Melitta Csepregi. “Daar kwam bij dat de katten gedurende het experiment steeds minder zin hadden om een keuze te maken. Terwijl honden tijdens de hele test enthousiast bleven.”

Stefania Uccheddu voert testen uit met katten – Department of Ethology at Eötvös Loránd University

Motivatie
“Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor deze verschillen”, vertelt hoofdonderzoeker Márta Gácsi. “Het kan zo zijn dat katten minder oplettend zijn, minder gemotiveerd zijn om iets te doen voor voedselbeloningen of gefrustreerd waren door de onbekende omgeving of ongebruikelijke behandeling tijdens de test.” Om de katten dus een beetje tegemoet te komen, besloten de onderzoekers om met een deel van de katten de testen thuis te doen. Maar ondanks dat bleef hun succes lager vergeleken met de honden.

Evolutie
Ergens is dat ook niet vreemd, stellen de onderzoekers. Ze vermoeden dat de verschillen tussen honden en katten te maken hebben met hun aard en evolutie. Honden zijn van oorsprong in groepen levende dieren, die samenwerken met soortgenoten en mensen. Katten zijn van nature juist solitaire en onafhankelijke dieren, die dus ook niet afhankelijk zijn van anderen voor hun overleving. “Ook is de hond tijdens de domesticatie specifiek geselecteerd op interactie en samenwerking met mensen, in tegenstelling tot de kat.”

Communicatiestijlen
Maar het kan ook aan de manier van communiceren liggen. Katten communiceren vooral via geur- en lichaamssignalen die voor mensen minder makkelijk te interpreteren zijn. Ze kunnen wel leren om te reageren op menselijke gebaren – vooral als ze daarvoor beloond worden – maar ze zullen dat waarschijnlijk minder snel en minder vaak doen dan honden.

“Alles bij elkaar is het dus geen verrassing dat het voor katten minder relevant is om af te gaan op menselijke communicatiesignalen”, aldus Gácsi. Al gaat het natuurlijk om de soort als geheel, benadrukken de onderzoekers. “Dit sluit niet uit dat er individuele katten zijn die in bepaalde tests hondachtige prestaties vertonen, of honden die aanzienlijk slechter presteren.” Je kan dus zeker je kat trainen om je gebaren te begrijpen. Of je kat daar zin in heeft, is een tweede.